Hoe werken coöperaties samen om een windpark te realiseren? Is participatie van inwoners bij duurzame energieprojecten hetzelfde als 50% eigenaarschap van dat project? We spraken erover met Anne-Marie Spierings, gedeputeerde van de provincie Noord-Brabant op dinsdag 25 oktober.

Anne-Marie Spierings bracht het bezoek aan Burgerwindpark De Spinder naar aanleiding van de Nationale Klimaatweek die van 31 oktober tot 6 november plaatsvindt. Ze bezocht een aantal succesvolle initiatieven om hen in het zonnetje te zetten. Zo ook ons windpark. Voorzitter Jos Römgens, penningmeester Ruud Zuer en secretaris André Dilweg ontvingen de gedeputeerde op het terrein van Attero.

Korte schets
“Een luisterend oor”, zo omschrijft Römgens de insteek van het gesprek met de gedeputeerde. “Ze wilde graag weten hoe wij als elf coöperaties hebben samengewerkt om Burgerwindpark de Spinder te realiseren. Daaruit kon ik opmaken dat ze de rol van coöperaties belangrijk vindt. We schetsten kort hoe we vanaf het eerste initiatief van de gemeente Tilburg, tot het uiteindelijke resultaat zijn gekomen: een windpark met vier molens. Daarbij vertelden we in het bijzonder over de unieke samenwerking van de elf betrokken lokale energiecoöperaties binnen het Burgerwindpark. Ook bespraken we de communicatie van de coöperaties met inwoners en de direct omwonenden, waardoor het park zonder bezwaren in relatief korte tijd gerealiseerd kon worden.”

Regionale strategie
De provincie streeft in de regio Hart van Brabant klimaatdoelen na die zijn vastgelegd in de REKS, de Regionale energie- en klimaatstrategie. Het gesprek met de gedeputeerde ging ook over participatie en eigenaarschap; in de REKS staat dat bij het realiseren van klimaatdoelen 50% eigenaarschap van burgers noodzakelijk is. Römgens: “Vrijwel iedere gemeente zal zeggen dat het participatie belangrijk vindt. Maar hoe het wordt ingevuld, verschilt. Verkoopt een investeringsmaatschappij obligaties aan burgers en is dat participatie? Is het participatie wanneer een gemeente namens de inwoners deelneemt aan een project? Wat ons betreft heb je als burgers alleen maar zeggenschap als je minimaal voor 50% eigenaarschap hebt over een energieproject, zoals dat bij Burgerwindpark de Spinder het geval is.”

Meerdere doelen
Door dat eigenaarschap kunnen de coöperaties van Burgerwindpark De Spinder meerdere doelen realiseren. “Op de eerste plaats gaat het om het produceren van voldoende groene stroom voor zevenduizend huishoudens. Daarnaast willen we inwoners bewust maken en betrekken bij de energietransitie. En we laten de rendementen die ontstaan door de verkoop van de geproduceerde stroom, terugvloeien naar de inwoners in de stad en regio.”

Verdere verduurzaming
Dat laatste werkt als volgt. Jaarlijks ontvangen de Spinderdeelhouders rendement op hun participatie vanuit de winst, dit is afhankelijk van de windopbrengst van het voorgaande jaar. Daarnaast ontvangen de elf energiecoöperaties eveneens een deel van het rendement. “Daarmee kunnen zij in hun gemeenten activiteiten ontwikkelen voor verdere verduurzaming. Zo gebruiken we de rendementen van het windpark om de energietransitie te verbreden en versterken en niet alleen om financieel rendement te verkrijgen. Dit model is alleen mogelijk als coöperaties daadwerkelijk minimaal 50% mede-eigenaar zijn.”

Rol voor coöperaties
De coöperaties zien Burgerwindpark De Spinder als de eerste stap in de regio Hart van Brabant richting het realiseren van de klimaatdoelen. Met hun ervaring willen de zij graag een rol spelen bij het realiseren van de doelen. Daarbij is 50% mede-eigenaarschap van initiatieven een randvoorwaarde. Op dit moment zijn er helaas geen concrete projecten voor grootschalige opwek om op korte termijn gezamenlijk aan deel te nemen.

Gratis lek-check-demonstratie
Het uur vloog voorbij. Aan het einde van het gesprek overhandigde de gedeputeerde als dank voor de inzet van alle betrokkenen bij de coöperatie een tegoedbon voor een gratis lek-check-demonstratie bij een woning naar keuze. We kijken samen met de elf energiecoöperaties wanneer we deze demonstratie organiseren.

Beeld: Floris Ran